Bugünkü haline bakmayın ama Ereğli’nin en gözde mekanlarından biridir ÇEŞTEPE. Ereğli’nin Türkleşmesi ve İslamlaşması adına emeği olan Seyyid Nasrullah Efendi’nin mekanı-makamıdır ÇEŞTEPE..
Ereğli’nin Türk İslam tarihinin sembol isimlerinden olan Seyyid Nasrullah Efendi’nin adı-sanı ve hatırasının unut(tr)ulmaması adına, çeşitli adımlar atılmasının gereğini (mesela zâtın türbesinin yeniden yapılması durumunu) ilgililerin takdirine havale ediyoruz.
Osmanlı Arşivlerinden temin edip okuttuğumuz ve aşağıda sunduğumuz belgelere göre, bu mekanda Osmanlı İmparatorluğu döneminde Hacı Baba Tekkesi vardır. Ne zaman yapılmış ve yıkılmıştır şimdilik elimizde bu yönde bilgi ve belgemiz yok. Ama Tekke’nin Hacı Baba adı ile belirtilmiş olmasından ve Hacı Baba (Seyyid Nasrullah Efendi) ile devrin Padişahı Orhan Gazi arasında yaşandığı belirtilen diyalogları dikkate aldığımızda, bu tekkenin 1300’lü yıllarda var olma durumunu değerlendirmekteyiz.
Aşağıdaki belgelerin kaynağı, yukarıda belirttiğimiz gibi Osmanlı Arşivleridir. Bu belgelerde, Çeştepe’de 1700’lü yıllarda HACI BABA TEKKESİ ve HACI BABA TÜRBESİ olduğu görülebilmektedir.
HACI BABA TEKKESİ HAKKINDAKİ BELGE
Ferman buyurulmuştur.
Der-i izzet-mekîne arz-ı dâ‘î-i kemîne budur ki
Bendereğli Kazâsına tâbi‘ Hacı Baba Tekkesi''nde yevmî bir akçe vazîfe ile berât-ı şerîf-i âlîşânımla tekkenişîn olan Ali Dede b. Şaban Dede fevt olup yeri hâlî ve mu‘attal olup müteveffâ-yı mezbûrun sulbî oğulları işbu râfi‘-i rik‘a-i ubûdiyyet Mustafa ve Mehmed ve Memi tekke-i mezkûrda tekkenişîn olmasına her biri mahal ü müstahak olup babaları müteveffâ-yı merkûm mahlûlünden oğulları mezbûrlara berat-ı şerîf-i âlîşân sadaka ve ihsan verilmesi ricâsına ahvâlleri vukû‘u üzre der-i devlet-medâra arz u i‘lâm olundu. Hicri:1085-Miladi 1669
Bâkî fermâ der-i adlindir.
Ez‘afü''l-ibâd Hasan
El-kâdî bi-kazâ-i Bendereğli
Ufiye anhu
Tarih: H.13/S /1085 Dosya No:14 Gömlek No:1723 Fon Kodu: İE.EV..
Bender-i Ereğli kazasında vaki Hacı Baba Tekkesi tekkenişinliğinin tevcihine dair Bender-i Ereğli Kadısı Hasan Efendi''nin yazdığı arz.
Kaynak: Osmanlı Arşivi-İE. EV, 1723 (Miladi-1669)
HACI BABA TÜRBESİ HAKKINDAKİ BELGELER
KAPUDAN PAŞA HAZRETLERİNE
(ÇEŞTEPE’DEKİ FENER HAKKINDA)
C.BH. 204/9535
Kapudan Paşa Hazretlerine
Bahr-ı siyâhda Ereğli limanı kurbunda Hacı Baba Türbesi civârında vâki‘ fenerin bu kere nev resim olarak müceddeden inşâsından dolayı yevmiye mahsûs olan revgan-ı zeytin kifâyet etmediği beyânıyla zammı istid‘âsınadâir türbe-i mezkûre türbedârları Derviş Ahmed ve Mehmed ve İsmail efendiler tarafından takdîm olunan bir kıt‘a arzuhâl manzûr-ı vâlâları buyurulmak üzere leffenirsâl kılınmış olmağla îcâbının icrâsı bâbında irâde efendimindir.
MVL, 16/6
Devletlüatûfetlü Efendim Hazretleri
Bahr-ı siyâhda Ereğli Limanı kurbunda Hacı Baba Türbesi civârında vâki‘ Fenerin bu kere nev resim olarak müceddeden inşâsından dolayı yevmiye muhassas olan revgan-ı zeytin kifâyet etmediği beyânıyla zammı istid‘âsına dâir türbe-i mezkûre türbedârları Derviş Ahmed ve Mehmed ve İsmail Efendiler tarafından takdîm olunan bir kıtma arzuhâl manzûr-ı vâlâları buyurulmak üzre leffenirsâl kılınmış olmağla îcâbının icrâsı bâbında irâde efendimindir.
Fî 13 Ş. Sene [12]63 MİLADİ-1847
Ma‘rûz-ı çâker-i kemeîneleridir ki
Müfâd-ı işmâr-ı âlî-i vekâlet penâhileri zikr olunan arzuhâl müeddâsıkarîn-i îkân-ı çâkirânem olmuşdur. Zikr olunan Fener, Tersâne-i âmire tarafından yapılmayıp Darbhâne-i Amire cânibinden inşâ olunmuş ve meâl-i arzuhâle nazaran mukaddemâ mahsûs olan revgan-ı zeyt dahi Samsun Gümrüğü malından i‘tâ olunup Tersâne-i mammûre tarafından verildiğine dâir bir gûne kayd ve ma‘lûmât bulunmamış olduğundan bu tarafa dokunur yeri olmayarak keyfiyetin nezâret-i celîle-i mâliyeye havâlesi lâzım geleceğinden mezkûr arzuhâl leffeni‘âde ve takdîm kılınmış olmağla ol bâbda emr u fermân hazret-i veliyyü''l-emrindir.
Fî 16 Ş. Sene [12]63 (MİLADİ-1847)
Bende
Halil Rıfat
**
Devletlü Efendim Hazretleri
Ereğli Limanı kurbunda Hacı Baba Türbesi civârında kâin fenerin bu kere nev resim olarak müceddeden inşâ olunmasından dolayı muhassas olan revgan-ı zeyt kifâyet etmediğinden zammı istid‘âsınadâir türbe-i mezkûre türbedârları tarafından takdîm olunan arzuhâl devletlü Kapudan Paşa Hazretleriyle vukû‘ bulan muhâbereyi mutazammın olan tezkire-i senâverî ile berâbermanzûr-ı vâlâları buyurulmak üzre leffenirsâ-i sûy-ı sâmîleri kılındığı beyânıyla tezkire-i senâverî terkîmine ibtidâr kılındı.
Fî 23 Ş. Sene [12]63(MİLADİ-1847)
Ma‘rûz-ı çâker-i kemîneleridir ki
Müfadd-ı fermânnâme-i sâmî-i âsafâneleriyle evrâk-ı melfûfemü eddâsı rehîn-i izmân-ı câkerî olmuş ve sûret-i inhâya nazaran fener-i mezkûrun yevmî bir vakiyye revgan-ı zeyt muhasası olup şimdiye kadar olmikdâr revgan ile idâre olunmuş olmasına nazaran şimdi revgan-ı mezbûrun zammına ahzînece pek de lüzûm görünmemiş ve icrâ-yıîcâbıemr ve irâde-i aliyye-i âsafîlerine mütevekkıf mevaddan olarak evrâk-ı mezkûreleffeni‘âde ve takdîm-i hâk-ı pây-ı âlî-i vekâlet-penâhîleri kılınmış olmağla ol bâbda emr u fermân hazret-i men lehü''l-emrindir.
Fî 29 Ş. Sene [12]63(MİLADİ-1847)
HACI BABA TÜRBESİ BELGE ARŞİVİ
Tarih :07/Ca/1263 (Hicrî) 1847 Dosya No :204 Gömlek No :9535 Fon Kodu :C..BH..
Yeni biçimde yapılan Karadeniz Ereğlisi Limanı yakınında Hacı Baba Türbesi yanındaki fenere tahsis olunan zeytinyağı yetmediğinden bir mikdar zammı. a.g.y.tt
Tarih :07/N /1263 (Hicrî) 1847 Dosya No :16 Gömlek No :6 Fon Kodu :MVL
Ereğli Limanı yakınında Hacı Baba Türbesi civarında vaki fenerin yeniden inşasından dolayı mahsus olan revgan-ı zeytin yetmeyeceğinden zam yapılması. (8. Anadolu)
Tarih :12/Za/1266 (Hicrî) M-1850 Dosya No :15 Gömlek No :17 Fon Kodu :A.}MKT.NZD.
Bahr-ı Siyah Ereğlisi Limanı''nda Baba Türbesi Mahallesi''ndeki fenerin bir süredir yanmamasının gemi kazalarına sebep olduğundan bahseden Karantina müdürünün şukkasının gönderildiğine dair Tophane Müşiri Fethi Paşa''nın tezkiresi.
Kaynak: Başbakanlık Osmanlı Arşivleri
9.12.2014 10:45:27
Yorumlar
Yorum Gönder