Kenan Ziya Taş’ın “16.YY’DA BOLU SANCAĞI”nı konu edinen tez çalışmasının 184.sayfasında, 1500’LÜ YILLARDA EREĞLİ VE CİVARINDA BULUNAN BAZI TARİHİ ESERLERİ SIRALAR.
1-*Ereğli Cami-i Şerifi: Nefs-i Ereğli’dedir(içinde). Vakıfları arasında 1676 akça nakit para ile bir çok çiftlik ve tarla bulunmaktadır. (Kaynak: KK TD 547, v 208a-209b.)
ORJİNAL BELGEDEKİ İFADE: KK. TD. 547 v 208-209: Karye-i Ereğli''de Halil ve Yazıcı oğlu Durmuş''un tuttuğu çiftlik ve Kethüda İlyas''ın tuttuğu çiftlik vakfiyet üzere mutasarrıf ola gelmiş Ereğli Camii hatip ve imam olanlara meşruttur deyu mukayyettir defter-i atik-i haliya Hatip Osman ve İmam Mehmed olduğu.
2-*Kilise Camii: Bendereğli Nahiyesindedir. Müezzinine yevmi üç akça vazife verilmiştir. (Kaynak: KK TD 547, v 214a.)
İlginç ve de önemli olan ise, Osmanlı Arşiv Belgelerindeki SULTAN SÜLEYMAN CAMİİ adı, günümüzde yaşamamaktadır. Bu Caminin, bugün bulunduğu yerdeki adı ÇELİKEL CAMİSİ olduğu belirtilmektedir..
Aslen Ereğli’mizin Müftü Mahallesi sakinlerinden olan ve Osmanlı Dönemi Soy Lakapları ÇAKALOĞULLARI olan, tanınmış bir hayır sever de olan MEHMET ÇELİKEL (Zonguldak’taki Çelikel Lisesi’ni de yaptıran kişi), bu Caminin harabe halini görünce, Camide büyük bir tadilat yapılmasını sağlamış ve sonraki süreçte adı camiye verilmiştir. Bu Cami’nin bodrum katında, Kilise döneminden kalma kalıntılar-mozaikler halen mevcuttur.
Orhan Gazi döneminde Ereğli, Türkler tarafından alındığında, AYASOFYA KİLİSESİ adlı tarihi mabed-yapı, SULTAN ORHAN CAMİİ adını alırken, bu camiye yakın bir yerde olan diğer önemli bir Kilise de, Camiye dönüştürülerek, Orhan Gazi’nin oğlunun adı verilir ve SULTAN SÜLEYMAN CAMİİ adı bu şekilde verilmiş olur.
3-*Orhan Bey Camii: Ereğli’deki bu camii Orhan Bey yaptırmış, camiin kayyımlığına yevmi iki akça, mum bahasına bir akça olmak üzere toplam 1117 akçalık bir gelir kasabanın iskelesinin gelirlerinden vakfedilmiştir. (Kaynak: KK TD 547, v.214a.)
4-*Samakov Camii: Ereğli Nahiyesinin Samakov Köyündedir. Hacı Hasan adlı birisi tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Yine camiin bânisi 7000 akça nakit para vakfedip, rbhinden yevmi iki akça hitabetine tayin etmiştir. (Kaynak: KK TD, v277a.)
Not: Samako-v adı Alaplı’ya Rumlar tarafından verilmiş bir addır.
ORJİNAL BELGEDEKİ İFADE: KK. TD. v 277a: Vakf-ı Camii erbabı zıraat-defter-i Samakov Hacı Hasan''ın bina eylediği cami-i şerife yevmi iki akçe ile hatip olan (Dursun)Dosun Fakih yedi bin akçenin içinden iki bin akçeyi almakta deyu berat-ı cedid ibraz edilmekle deftere kayıt olundu. Hasıl 733
5-*Sarukaya Camii Şerifi: Ereğli Nahiyesinin Sarukaya Köyündedir. Sadık Şeyh tarafından yaptırılmıştır. Camide vazifeli olan Musa Halife adlı birine 366 akça tayin edilmiştir” denilmektedir. (Kaynak: KK TD 547, v.214a.)
ORJİNAL BELGEDEKİ İFADE: KK. TD. 547, v 214a: Karye-i Vakf-ı Camii ez defter Sarıkaya kurbunda Sadık Şeyh''in bina eylediği cami-i şerifte yevmi bir akçe beratla vazifeli olan Musa Halife mutasarrıf olup cedid berat irad edilmekle defteri cedide kayıt olundu. Hasıl 366
6-*Kara Danişmend Mescidi: Ereğli Nahiyesinde Kır Divanı adlı köydedir. 6 mudluk vakıf yeri olup, 294 akça geliri vardı. (Kaynak: KK TD 547, v.202b.)
ORJİNAL BELGEDEKİ İFADE: KK. TD. 547 , v 202b: Karye-i Kır divanında Kara Danişment Mescidi''nin üç pare vakıf tarlası vardır, kadimi mülk …altı müdlük yerdir. İmamına meşruttur deyu mukayyettir defter-i atik haliya yine mukarrerdir.
7-*Bektaşoğulları Zaviyesi: Ereğli Nahiyesinin Belen Köyündedir. Toplam 27 muddluk yerden 1420 akça geliri vardır. (Kaynak: KK TD 547, v.206b-207a.)
ORJİNAL BELGEDEKİ İFADE: KK. TD. 547 v. 206-207: Karye-i Belen İçinde Bektaş Şeyh oğulları Ahmed ve Ali ve .. çiftliği vakfıdır. 27 müdlük yer imiş deyu mukayyettir defter-i atik-i haliya Musa ve İsa ve Recep ve Alemşah ve Mehmed mutasarrıflar berat-ı cedidi alişah..
8-*Mustafa Seydi Zaviyesi: Ereğli Nahiyesinin Belen Köyündedir. Toplam 2989 akça geliri olan arazi vakfedilmiştir. (Kaynak: KK TD 547, v.207a.)
ORJİNAL BELGEDEKİ İFADE: KK. TD. 547 v 207 a: Karye-i Belen İçinde Mustafa Seydi Vakfının on iki çiftlik yeri …..Tuman Bey ve Kıroğlu Mehmed Bey ve Sultanımız …. Vardır deyu mukayyettir defter-i atik-i haliya.
9-*Firuz Ağa Hamamı: Ereğli’de bulunan bu hamam vakıf değildir. Son tahrirde 2100 akça hasıl kaydedilmiştir. (Kaynak: KK TD 547, v.92b.)
Kaynak: ORHAN GAZİ VE BİR FETİH- R.ÇETİN
24.2.2015 10:01:38
Yorumlar
Yorum Gönder