KDZ EREĞLİ YEREL TARİH SAYFASI - RECEP ÇETİN

  Aşağıda derlediğimiz kelimeler, Ereğli ve köylerinde yaşayan insanlarımızın yöresel ağızlarından derlenmiştir. Bu kelimelerin telaffuzu, sadece Ereğli ve köylerinde değil, bölgemizde bulunan bir çok vilayet dahilinde kullanılmaktadır. Bu derlenen kelimeler, yörede yaşayan insanlarımızın tarihi köklerinden izler de taşır diye düşünmekteyiz. Yani bu sözler “tapu” gibi sözlerdir. Bu tapular, Orta Asya’ya kadar gider mi konusu, dil bilim uzmanlarının işidir. Kullanılan bu “ağızlar” ve “kelime dağarcığı” yine aynı zamanda yöre insanının geçirdiği tarihi evrelere de ışık tutabilir diye düşünmekteyiz. Yani kullanılan bu kelimeler, bir bakıma yöremizin kültürel harddiski gibidir. Derlediğimiz bu kelimelerde; (şimdi bizim yaşadığımız bu coğrafyada) binlerce yıl öncesinde yaşayanlarının yani “…Yunan-Roma-Bizans” “Amastris” “Herakleia” vatandaşlarının, “izi-etkisi-katkısı” kalmış mıdır (var mıdır), bunu, dil bilim uzmanlarının ve okuyucularımızın takdirine bırakıyoruz.!! Ama biz, bu kelime ...

  Yaptığımız araştırmalara göre EREĞLİ’ye ilk göçler; 1820’li yıllarda kömürün bulunması sonrasında, “Konya-Kayseri gibi vilayetlerden” gelen Rum - Ermeni göçleri olmuştur. Bu Rumların, Lozan-İsviçre''de 30 OCAK 1923’te imzalanan Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi Anlaşması sonrasında Ereğli’yi terk ettikleri belirtilmektedir. “Ağır Sanayiden Önce Bir Sahil Kasabası EREĞLİ” adındaki kitabında Mübeccel Kıray, Ereğli’ye olan göçleri değerlendirirken şu ifadeleri kaleme almış: “…Devrek şosesinin üzerinde köyden genişçe bir grup olarak göçen Gümelilerin yerleştiği görülmektedir… Gümeliler, kütle halinde göçmüş bir göçmen grubu da sayılabilir. Bunlar 80 yıl kadar önce, Ordu civarından Ereğli’nin dağ köylerinden biri olan Gümeli’ye göç etmişler, sonra da buradan giderek Ereğli’ye inip yerleşmeye başlamışlardır. İçlerinden ilk gelen, küçük bir devlet memuru olarak işe başlamış ve bugün şef durumuna yükselmiştir. Bu arada Gümeli ile ilişkisini kesmemiş, gelmek isteyenleri özendirmiş, ...

  Daha önceki yazımızda, Kaptaş’ta olduğu belirtilen Sultan Orhan Vakıf eserinden bahsetmiştik. Konuyla ilgili olarak bir arşiv belgesini paylaşmıştık. Bu yazımızda ise Ereğli’ye bağlı olan KURTLAR Köyünde, 1840’larda yaşayan ailelerin bilgilerine, Osmanlı Arşiv Belgelerini okutturarak ulaşmış olduk. Kurtlar Köyünün adı "Kaptaş" olarak da geçmektedir. "Kaptaş" kelimesinin anlamı; suyun toplandığı yer demektir.  Osmanlı Arşivlerinde köyün adı "Kurtlar" olarak belirtilirken,  halk arasında "Kaptaş" olarak zikredilmektedir. Kurtlar Ortaokulu’nun resmi internet sitesinde “tarihçe” başlığı altında şu ifadelere yer verildiği görülmektedir:  “Kaptaş isminin, Kapı-taş ya da taştan kapı kelimelerinden oluştuğu rivayet edilmektedir. Nitekim şu an Kurtlar İlköğretim Okulu’nun bulunduğu mevkide önceden eski bir caminin olduğu ve bu caminin kapısının taştan yapıldığı yaşlılar tarafından anlatıla gelmektedir. Köyün içinde de taştan yapılmış bir çeşme bulunmakt...

  Daha önceki yazımızda, Çayırlı Köyünde olduğu belirtilen Sultan Orhan Vakfına ait bir camiyi konu edinmiştik. Bu yazımızda da KAPTAŞ’ta olduğu belirtilen Sultan Orhan Vakfına ait başka bir vakıf eseri hakkında, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivlerinden temin ettiğimiz bir belgenin paylaşımında bulunacağız: Kurtlar Köyünün adı  "Kaptaş" olarak da geçmektedir. "Kaptaş" kelimesinin anlamı; suyun toplandığı yer demektir.  Osmanlı Arşivlerinde köyün adı "Kurtlar" olarak belirtilirken,  halk arasında "Kaptaş" olarak zikredilmektedir. Fakat aşağıda sunacağımız 1860’lı yıllara ait bir arşiv belgesinde, “Kaptaş Pazarında Maslak Tamiri”ne dair bilgiler bulunmaktadır. “Maslak” “s ürekli su akan boru” anlamında kullanılmaktadır ki, köye verilen KAPTAŞ adı buradan gelmiş olmalıdır. Yani Kaptaş’ta bir kaptaş olmalıdır. Bazı araştırmacıların, köy adı üzerine “kalp taş” vb yakıştırmaları üzerinden bir şeylere ulaşmak istemesi doğru tespitler olarak görülmemektedi...