EREĞLİ; çok eski bir tarihe sahip olan bir şehir.. EREĞLİ; tarihi kaynakları incelediğimizde stratejik önemi ve konumu olduğunu görebileceğimiz bir şehir.. Ama maalesef bu özelliğini ve konumunu günümüze kadar taşıyamamış olan bir şehir, Ereğli.. Osmanlı döneminde, içinde bulunduğu havzanın-havalinin merkezi konumunda olan bir şehir.. Zonguldak’ın, Kozlu’nun, Devrek’in, Alaplı’nın, Bartın’ın ve daha bir çok yerin, kendisine bağlı konumunda olduğu bir şehir..
İşte bizim bu araştırmalar ile yapmaya çalıştığımız şey ise; “bu gözünü sevdiğimiz Ereğli”ye sahip çıkma azmidir.
***
Bundan önceki yazımızda “Ereğli Belediye Başkanları” tarihi üzerine yaptığımız araştırmayı paylaşmıştık. Ve Ereğli Belediyesinin Kuruluş Yılının belirtildiği gibi 1880 olmadığını belirtmiştik. Ayrıca, 1870’li yıllardaki Ereğli Belediyesi Reislerini de isim isim kaynaklardan iktibas etmiş idik.
Bu yazımızda ise konu olarak Ereğli Kaymakamlarını işleyeceğiz. Kdz Ereğli Kaymakamlığı’nın resmi internet sitesinde, Ereğli’ye ilk defa Kaymakam olarak atanan kişinin, (1867) Dilaver Paşa olduğu belirtilir. Ve ayrıca, Dilaver Paşa’dan sonra kimlerin Kaymakamlık yaptığı da sırası ile belirtilmektedir. Kdz Ereğli Belediyesi internet sitesinde ise, ‘1869 yılında Ereğli’nin Kaymakamlık olduğu’ belirtilir. Anlaşılacağı üzere bu yazımızda, Ereğli’nin ne zaman Kaymakamlık olduğu üzerinde kafa yoracağız. Ama önce Eski (Kaymakamlarımızı) Yöneticilerimizin, Ereğli Kaymakamlığının resmi internet sitesinde yer alan listesini paylaşalım:
1-EREĞLİ KAYMAKAMI VE MADEN-İ HÜMAYUN NAZIRI - DİLAVER PAŞA-12 OCAK 1867
2- EREĞLİ KAYMAKAMI VE MADEN-İ HÜMAYUN NAZIRI- GRAMER HASAN PAŞA
3-EREĞLİ KAZASI KAYMAKAMI VE MADEN NAZIRI- HASAN TAHSİN NİSAN 1880
4-MUSTAFA EFENDİ-1894
5- MUHLİS BEY 1901-1907
6- Tunalı Hilmi 01.09.1909 - …..
7- SABRİ BEY 1918-1920
8- NECATİ BEY 1920-
CUMHURİYET DÖNEMİ
9- ECVED BEY 1925-1926
10- Halit 1930-1931
11- EMİN BEY 1932
12- Mümtaz 1934-1936
13- A.Refik KUZUCU 01.01.1936 - 21.07.1939
14- Abdulkadir ŞÖLEN 24.08.1939 – 1941
15- Memduh FAYZIN 30.07.1941 - 15.02.1946
16- İhsan KAHYAOĞLU 30.06.1946 - 26.07.1947
17- Hayri ÖZLÜ 21.08.1947 - 28.04.1948
18- Muhlis BABAOĞLU 15.05.1948 - 1951
19- Mehmet Mefahir BEHLÜLGİL 30.01.1951 - 06.04.1954
20- Ertuğrul SÜER 12.04.1954 - 12.03.1955
21- A.Ulvi PINAR 15.03.1955 - 03.11.1955
22- Şevket GÜRES 25.11.1955 - 15.04.1957
23- Rami ATAKAN 30.04.1957 - 17.08.1959
24- Fikret Turgut SAYIN 21.08.1959 - 21.07.1960
25- Hamdi ERGÜN 01.08.1960 - 02.10.1961
26- Recai ARGAT 03.10.1961 - 05.08.1963
27- Muammer DURAK 05.08.1963 - 19.11.1966
28- Fazıl Osman YÖNEY 30.11.1966 - 16.11.1968
29- Hakkı KAVLAKOĞLU 02.12.1968 - 14.08.1971
30- Ertuğrul TANÇ 29.11.1971 - 01.08.1972
31- Kemal DOĞAN 14.08.1972 - 04.08.1978
32- Nihat Kemal EREN 20.11.1978 - 02.09.1982
33- Muammer ATAYATA 17.09.1982 - 04.11.1986
34- Mehmet Ulvi EZGÜ 11.11.1986 - 29.11.1991
35- Nail TAŞDELEN 23.09.1992 - 01.09.1997
36- Hasan Fehmi KONYALI 01.09.1997 - 30.06.1999
37- Mustafa İNGENÇ 06.09.1999 - 21.05.2003
38- Aziz İNCİ 05.06.2003 - 23.06.2006
39- Osman EKŞİ 20.07.2006 - 16.08.2010
40- İbrahim ÇAY, 16.08.2010 tarihinde Kaymakamlığı görevine başlamıştır.
OSMANLI DÖNEMİNDE EREĞLİ KAYMAKAMLARI
Osmanlı Arşiv Kayıtlarında ve Kastamonu Salnamelerinde (Bolu Sancağı) EREĞLİ KAYMAKAMLARI hakkında yaptığımız araştırmalarda (tespit edilen arşiv belgelerinde) Ereğli’de Kaymakamlık yapan isimleri (tabii ki eksiklikleri ile beraber) şu şekilde tespit edebilmekteyiz.
1865 FAİK BEY (H.1282)
1866 DİLAVER PAŞA (H.1283)
1869 RIFAT EFENDİ (H.1286)
1870 HASAN ŞAKİR
1871 HASAN ŞAKİR
1872 İSMAİL TEVFİK
1873 İSMAİL TEVFİK
1874 İSMAİL TEVFİK
1875 İSMAİL TEVFİK
1876 İSMAİL TEVFİK (H.1292)
Ereğli Madeni Kaymakamı Tevfik Bey
1877 ŞEVKET BEY
1878 MUSTAFA ŞEVKET
1879 İSMAİL HAKKI BEY
1880 RIZA BEY (H.1296-H.1297)
1880 HASAN TAHSİN (H.1297)
1881 HASAN TAHSİN
1882 HAFIZ AHMET EFENDİ
1888 ABDULLAH EFENDİ (H.1304)
1889 ABDULLAH EFENDİ (H.1305)
1889 MEHMET MECDİ EFENDİ
1889 MECDİ (H. 1305)
1890 MECDİ (H.1306)
1890 EMİN BEY (H.1306)
1891 MEHMED EMİN EFENDİ(H.1307)
1893 EMİN BEY (H.1309)
1894 VELİ (H. 1310)
1894 MUSTAFA EFENDİ (H.1311)
1895 MUSTAFA (H.1311)
1896 BEKİR HİLMİ (H.1312)
1895 EMİN MUHLİS (H.1311)
1896 EMİN MUHLİS (H.1312)
1897 EMİN MUHLİS (H.1313)
1899 EMİN MUHLİS (H.1315)
1900 EMİN MUHLİS (H.1316)
1901 EMİN MUHLİS (H.1317)
1902 EMİN MUHLİS (H.1318)
1903 EMİN MUHLİS (H.1319)
1905 EMİN MUHLİS (H.1321)
1906 EMİN MUHLİS (H.1322)
1907 EMİN MUHLİS (H.1323)
1908 EMİN MUHLİS (H.1324)
1909 EMİN BEY (H.1325)
*Uzun yıllar Ereğli’de kaldığı anlaşılan ve görevi müddetince
bir çok defa şikayete maruz kalan
Kaymakam Emin Muhlis’e, işten el çektirilmiş..
Yerine de Uşak Kaymakamı Hayri Bey gelmiş.
Uşak Kaymakamı ile becayiş edilen (karşılıklı yer değiştirilen)
Emin Muhlis’in yeni atandığı Uşak’a gidip
göreve başlamadığına dair belgeler mevcut.
1909 HAYRİ (H.1325)
1911 HAYRİ (H.1327)
İmroz Kaymakamı Hayri Efendi ile Ereğli Kaymakamı
Mustafa Tevfik’in becayişi..
Mustafa Tevfik (H.1327)
1911 HİLMİ (H.1327)
*1912 HİLMİ (H.1328)
1914 İBRAHİM (H.1330)
1915 RAGIP (H.1331)
1916 RAGIP (H.1332)
Devrek Kaymakamı İbrahim Bey’in
Ereğli’ye tayini. İbrahim Bey de sonra
Zonguldak’a tayin ediliyor.
1917 ŞEKİP (H.1333)
1918 SABRİ (H.1334)
1919 RAGIP (H.1335)
*1919 HİLMİ (H.1335)
NECATİ BEY 1920-
1920 HAYRİ (H.1336)
1922 ETHEM (1338)
1922 FAİK (1338)
1925-1926 ECVED BEY
EREĞLİ İLK NE ZAMAN KAYMAKAMLIK OLDU
2010’da EREĞLİ BELEDEİYESİ tarafından basılan “BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ” adlı kitapta Ereğli Kaymakamlığı hakkında şu ifadelere yer verildiğini görmekteyiz:
“Padişah Abdülaziz’in (1861-1876) emriyle, Ereğli kömür havzasının yönetiminin 10 Şubat 1865 tarihinde Bahriye Nezaretine devredilerek, Ereğli’nin Kaymakamlık yapılmasını emreden 27 Mayıs 1866 (Muharrem 1282) tarih ve 23844 sayılı Meclis-i Vala (Bakanlar Kurulu) iradesinde, Kaptan-ı Derya Ahmet Vesim Paşa tarafından, “Havza Maden Müdürlüğü” yerine yeni kurulan Ereğli Maadin Nazırlığına (Ereğli Madenleri Müdürlüğüne), aynı zamanda Ereğli Kaymakamı (Atandığı tarihteki rütbesi “Bahriye Kaymakamı =Deniz Yarbay”) unvanıyla birlikte Kaymakam Dilaver’in bölgeye atandığını biliyor muydunuz?”
“Ereğli Kaymakamlığının, 1887 yılına kadar Madeni Hümayun Müdürlüğü ile birlikte yürütüldüğünü ve Bahriye Nezareti’nce oluşturulan komisyon tarafından, 26 Nisan 1283 ve 4 Muharrem 1284 (8 Mayıs 1867) tarihinde Maden Katibi İsmail Hakkı, Kolağası (Yüzbaşı) Hasan Tahsin, Miralay memuru mahsusu (Alaya bağlı memur) Mehmet Sait, Maden Komisyonu Başkanı Hüseyin ve Maden Müdürü ve Kaymakam Dilaver imzasıyla 100 maddelik “Ereğli Maden-ı Hümayun İdaresinin Nizamnamesi”nin hazırlandığını biliyor muydunuz?”
Sonuç olarak; Ereğli Belediyesinin bastığı kitaptan anlaşılacağı üzere, Ereğli Kazasının ilk Kaymakamı olarak DİLAVER PAŞA’nın adı belirtilmektedir. Fakat temin ettiğimiz Osmanlı arşiv belgelerinde ilk Kaymakamın FAİK BEY olduğu görülmektedir. Yıl ise; Belediye internet sitesinde belirtilen 1869 da değil; Kaymakamlık sitesinde ve “Bunları Biliyor musunuz” kitabında belirtilen 1867 de değil.. Ereğli’nin, Hicri 1282 (Miladi-1865) yılında Kaymakamlık olduğuna dair, Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde fazlaca belge bulunmaktadır.
Ereğli Maden-i Livası Kaymakamı olan FAİK’in bir arşiv belgesinde yer alan mührü aşağıdadır:
Kaymakam-ı Ma‘âdin-i Livâ-i Ereğli Fâik
Yorumlar
Yorum Gönder